Kunst & Cognitie VI
Cobra: “Kunst begint als kind”
In kunst & cognitie I schreef ik over het samenwerkingsverband van Drs. Pronk en het Cobra museum bij het project “Kunst & Klee”. Naar aanleiding van dit project startte Drs. Pronk een online onderzoek naar kunstbeleving.
Niet-kunstkenners zeggen vaak over het werk van de Cobrakunstenaars: “dat kan mijn neefje van 3 ook!”. Toch verwacht ik eigenlijk dat de meesten mensen het werk van een cobrakunstenaar makkelijk kunnen onderscheiden van een kindertekening. Op dit moment wordt de data van de eerste fase van dit onderzoek geanalyseerd en de sneak peak naar de resultaten is veelbelovend. We kijken erg uit naar de conclusies.
Sommige mensen stellen dat mensen cobrakunst kunnen onderscheiden, omdat ze het herkennen. Deze schilderijen zijn zo vaak te zien op plekken waar je het niet eens door hebt, dat mensen onbewust de schilderijen herkennen, omdat ze ze ooit gezien hebben. Ikzelf geloof niet dat dat het is, ik geloof echt dat er iets extra’s is in die schilderijen, iets wat het kunst maakt.
Drs. Pronk heeft ook andere wetenschappers warm gekregen om mee te werken aan het project. Drs. Tessa van Schijndel (t.j.p.vanschijndel@uva.nl) en prof. dr. Maartje Raijmakers (m.e.j.raijmakers@uva.nl) raakten geïnspireerd. En kwamen met de hypothese dat kinderen bij het maken van tekeningen verschillen in de flexibiliteit van het genereren van ideeën ten opzichte van kunstenaars en ook ten opzichte van volwassenen.
Daarmee bedoelen ze dat kinderen bij een bepaald onderwerp minder variëren tussen categorieën. De hypothese stelt bijvoorbeeld dat kinderen als ze een hond tekenen, meestal heel veel verschillende honden tekenen binnen een bepaald ras (allemaal verschillende labradors) en dat volwassenen meer geneigd zijn om honden van verschillende rassen te tekenen (teckel, golden retriever, labrador, poedel etc.)
Tijdens de expositie in het Cobra museum hebben ze toen een lab ingericht dat op woensdag en zondagmiddag open was. Er werd gevraagd aan de bezoekers vanaf 8 jaar om zoveel mogelijk verschillende robots te tekenen. Uit de resultaten bleek zoals verwacht dat volwassenen meer varieerde tussen de categorieën robots, maar niet meer varieerde in overall originaliteit dan kinderen en pubers.
De categorieën robots waren vooraf gespecificeerd als:
- een volledig mensachtige robot
- een mensachtige met functionele toevoeging
- een huishoudelijk apparaat, een voertuig
Het niet uitbreiden van de ideeën over robots naar de tweede en derde categorie lijkt mij verklaarbaar door het feit dat deze twee categorieën voor kinderen nog niet onder het concept robot vallen. Ik verwacht dat de resultaten van kinderen meer flexibiliteit hadden laten zien als er was gekozen voor categorieën die bij beiden groepen onder het concept robot vallen, zoals manier van voortbewegen, gender, kleur, beroep, persoonlijkheid etc.. Ik verwacht dat kinderen zelfs veel flexibeler zijn in het bedenken van ideeën, dat ze zelfs ideeën bedenken buiten de bestaande categorieën en nieuwe categorieën bedenken. Ook is het jammer dat ze alleen keken naar het verschil tussen volwassenen ten opzichte van kinderen en pubers.
Dit levert ons natuurlijk nog niet echt inzicht over kunst. Hopelijk komt er een vervolg onderzoek waarbij ze wel kijken naar het verschil met kunstenaars
Je kan hier zelf hun eerste resultaten bekijken:
“Eerste resultaten van het onderzoek: Het begint als kind”
